پس از انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹، روابط بین ایران و فرانسه تحت تأثیر تغییرات سیاسی و ایدئولوژیک عمده قرار گرفت. در دهه‌های بعد از انقلاب، این روابط همواره دستخوش نوساناتی بوده است، که دوره‌هایی از همکاری و تنش را شامل می‌شود.

دوره‌های همکاری:

• دهه ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰: با وجود اختلافات ایدئولوژیک، فرانسه و ایران در برخی دوره‌ها تلاش‌هایی برای بهبود روابط داشتند. در این دوران تلاش‌های دیپلماتیک برای تقویت روابط دیده شد. فرانسه در این دوره یکی از کشورهای اروپایی بود که از گفتگوی سازنده با ایران حمایت می‌کرد.
• توافق هسته‌ای ۲۰۱۵: امضای برجام در سال ۲۰۱۵ نقطه عطفی در روابط ایران و کشورهای غربی از جمله فرانسه بود. فرانسه یکی از اعضای گروه ۱+۵ بود که به توافق هسته‌ای با ایران دست یافت. این توافق به کاهش تحریم‌ها و بهبود روابط اقتصادی بین ایران و فرانسه منجر شد.

دوره‌های تنش:

• دوران جنگ ایران و عراق ۱۹۸۰-۱۹۸۸: فرانسه در طول جنگ ایران و عراق از عراق حمایت کرد و به این کشور سلاح‌های پیشرفته فروخت. این اقدام به طور جدی روابط ایران و فرانسه را تیره کرد.
• تحریم‌های بین‌المللی و خروج آمریکا از برجام ۲۰۱۸: با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های سختگیرانه علیه ایران، روابط ایران و فرانسه نیز دوباره وارد مرحله‌ای از تنش شد. فرانسه، همراه با دیگر کشورهای اروپایی، سعی در حفظ برجام داشت اما تنش‌ها با ایران به دلیل مسائل هسته‌ای و حقوق بشری افزایش یافت.

در زمینه روابط بین‌الملل، بیانات شخصیت‌های برجسته‌ ی سیاسی اجتماعی و دانشگاهی در شکل‌دهی به سیاست‌ها و دیدگاه‌های عمومی نقش مهمی ایفا می‌کنند. این افراد می‌توانند رهبران سیاسی، مذهبی، روشنفکران یا دانشگاهیان باشند که با استفاده از جایگاه و نفوذ خود، تلاش می‌کنند تا بر روابط بین کشورها تأثیر بگذارند و یا به دیدگاههای عمومی در زمینه ای سمت و جهت دهند لذا تحلیل این بیانات می تواند در شناسایی موقعیت موجود و پیش بینی آینده کمک کند.

رهبران سیاسی: رهبران سیاسی مانند رؤسای جمهور، وزرای خارجه، و نمایندگان پارلمان‌های دو کشور می‌توانند با اتخاذ مواضع خاص، شکل‌دهی به سیاست‌های خارجی و تعیین جهت‌گیری روابط دوجانبه نقش داشته باشند. برای مثال، مواضع رهبران فرانسه در مورد برنامه هسته‌ای ایران یا حقوق بشر تأثیرات عمیقی بر روابط دو کشور داشته است.

رهبران مذهبی: در ایران، بیانات و سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری تأثیر زیادی بر سیاست‌های داخلی و خارجی دارد. مواضع آنان در قبال فرانسه، به ویژه در موضوعات حساس فرهنگی و دینی، می‌تواند بر تعاملات دیپلماتیک تأثیر بگذارد.

روشنفکران و دانشگاهیان: این گروه می‌توانند از طریق نوشتن مقالات، برگزاری کنفرانس‌ها، و انجام تحقیقات علمی، بر دیدگاه‌های عمومی و تصمیم‌گیری‌های سیاسی تأثیر بگذارند. روشنفکران و دانشگاهیان در فرانسه با نقد یا حمایت از سیاست‌های دولت در قبال ایران، می‌توانند نقش مهمی در شکل‌دهی به افکار عمومی ایفا کنند.

پرسش اصلی این مقاله بر بررسی این موضوع متمرکز است که چگونه مواضع و تحولات اجتماعی شخصیت‌های تاثیرگذار در فرانسه بر اهداف استراتژیک جمهوری اسلامی ایران تاثیر می‌گذارد؟ این پرسش در چارچوب روابط پیچیده و چندلایه بین دو کشور قرار دارد که از ترکیبی از عوامل سیاسی، فرهنگی، و اقتصادی نشأت می‌گیرد.

به طور خاص، در این مقاله به دنبال تحلیل آن هستیم که چگونه رهبران سیاسی، مذهبی، و روشنفکران فرانسه با اتخاذ مواضع خاص یا تاثیرگذاری بر افکار عمومی، می‌توانند جهت‌گیری‌های استراتژیک ایران را تحت تاثیر قرار دهند. برای مثال، موضع‌گیری‌های فرانسه در قبال برنامه هسته‌ای ایران، مسائل حقوق بشری، و سیاست‌های منطقه‌ای ایران، نه تنها بر روابط دوجانبه بلکه بر رویکردهای استراتژیک ایران در سطح بین‌المللی نیز تاثیرگذار بوده است.

در این راستا، تلاش میشود تا با تجزیه و تحلیل مواضع و دیدگاه‌های این شخصیت‌ها، پیامدهای مثبت و منفی احتمالی آن‌ها برای ایران را شناسایی کند و به این سوال پاسخ دهد که چگونه ایران می‌تواند استراتژی‌های خود را با توجه به این واقعیت‌های بین‌المللی تنظیم کند.

این تحلیل می‌تواند به روشن شدن نقش مهمی که شخصیت‌های برجسته در شکل‌دهی به روابط بین‌المللی ایفا می‌کنند، کمک کند و اهمیت تعامل هوشمندانه و استراتژیک ایران با این بازیگران را برجسته سازد.

امانوئل مکرون در اخرین مکالمه تلفنی با رییس جمهور اسلامی ایران آقای دکتر پزشکیان مطالبی را بیان می کند که مواضع و انتظارات فرانسه را رسما به ایران اعلام می کند. این مصاحبه در رسانه فرانس انفو امده است.

این مکالمه حاوی چندین نکته کلیدی است که می‌تواند وضعیت فعلی روابط بین ایران و فرانسه را روشن کند آنچه در رسانه فرانسه بازتاب داشته است شامل موارد زیر است:

۱.     نگرانی از تنش‌های منطقه‌ای: امانوئل مکرون در این مکالمه به وضوح نگرانی شدید خود را از افزایش تنش‌ها بین اسرائیل و لبنان، به ویژه پس از حمله حزب‌الله، ابراز کرده است. مکرون به ایران تأکید کرده که حمایت خود از بازیگران "بی‌ثبات‌کننده" را متوقف کند. این نکته نشان‌دهنده نگرانی عمیق فرانسه از نفوذ ایران در منطقه و تأثیرات احتمالی آن بر امنیت و ثبات منطقه‌ای است.

۲.     درخواست برای خویشتن‌داری و جلوگیری از جنگ: مکرون از ایران خواسته است که از حزب‌الله بخواهد خویشتن‌داری نشان دهد و از وقوع جنگ جدید جلوگیری کند. او تأکید کرده که جنگ دیگری می‌تواند عواقب ویرانگری برای منطقه داشته باشد. این پیام نشان می‌دهد که فرانسه در حال حاضر و در ظاهر امر به دنبال دیپلماسی و جلوگیری از تشدید تنش‌ها است.

۳.     پیام‌های دیپلماتیک و درخواست تغییرات: در این گفتگو، مکرون به مسعود پزشکیان به مناسبت پیروزی انتخاباتی‌اش تبریک گفته، اما در عین حال تأکید کرده که "تغییرات واقعی" در ایران ضروری است. منظور از "تغییرات واقعی" که امانوئل مکرون به آن اشاره کرده، به احتمال زیاد شامل اصلاحات اساسی در سیاست‌های داخلی و خارجی ایران است که به نظر او برای بهبود روابط ایران با فرانسه و به طور کلی جامعه بین‌المللی ضروری است. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

حقوق بشر و آزادی‌های مدنی: بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران، شامل آزادی بیان، آزادی رسانه‌ها، و رفع محدودیت‌های سیاسی و اجتماعی. مکرون احتمالاً انتظار دارد که ایران به تعهدات بین‌المللی خود در زمینه حقوق بشر پایبند باشد و اصلاحاتی را در این زمینه انجام دهد.

اصلاحات سیاسی: ممکن است اشاره به تغییرات در ساختار حکومتی یا نحوه اداره کشور داشته باشد، به نحوی که بتواند پاسخگوی مطالبات مردم باشد و به سمت دموکراسی و مشارکت سیاسی بیشتر حرکت کند.

سیاست‌های منطقه‌ای: تغییر رویکرد ایران در قبال مسائل منطقه‌ای، به ویژه کاهش حمایت از گروه‌هایی که از نظر ایشان به عنوان بازیگران "بی‌ثبات‌کننده" در منطقه شناخته می‌شوند، مانند حزب‌الله لبنان.

برنامه هسته‌ای: تغییراتی که بتواند نگرانی‌های جامعه بین‌المللی را در مورد برنامه هسته‌ای ایران برطرف کند، از جمله شفافیت بیشتر و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.

۴.     بحث درباره بازداشت شهروندان فرانسوی: مکرون همچنین به وضوح بیان کرده که آزادی فوری سه شهروند فرانسوی که به گفته او "به ناحق" در زندان‌های ایران بازداشت شده‌اند، یک "شرط اساسی" برای بهبود روابط بین پاریس و تهران است. این مسئله نشان‌دهنده اهمیت بلامنازع این موضوع  در سیاست خارجی فرانسه است و تأثیر مستقیم آن بر روابط دیپلماتیک با ایران را تاکید دارد.

۵.     برنامه هسته‌ای ایران: مکرون همچنین از ایران خواسته است که "تشدید نگران‌کننده" برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند و به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. این درخواست برای "راه‌حل دیپلماتیک" نشان می‌دهد که فرانسه علاقمند بازی در زمین مذاکره و  بازگرداندن ایران به میز مذاکرات و جلوگیری از تشدید بحران هسته‌ای است.

۶.     روابط ایران و روسیه: در نهایت، مکرون به پزشکیان هشدار داده است که حمایت تهران از "جنگ تهاجمی روسیه علیه اوکراین" را ادامه ندهد. این هشدار نشان‌دهنده نگرانی فرانسه از نقش ایران در درگیری‌های بین‌المللی و تلاش برای محدود کردن نفوذ ایران در حمایت از روسیه است.

جدای از میزان صحت و دقت آنچه به عنوان محتوای گفتگو در رسانه های فرانسوی منتشر شده، این متن نشان می دهد که روابط بین ایران و فرانسه در وضعیت حساسی قرار دارد. از یک سو، فرانسه به دنبال جلوگیری از تشدید تنش‌ها در منطقه و ادامه برنامه هسته‌ای ایران است و از سوی دیگر، خواهان تغییرات داخلی در ایران و آزادی شهروندان بازداشت شده است. در عین حال، رابطه استراتژیک ایران  و  روسیه را نگران کننده می داند .

از افراد تاثیر گذار دیگر که می تواند سیاست فرانسه و نگاه راهبردی انها را تبیین کند وزیر امور خارجه فرانسه است. در جلسه ای که در تاریخ ۱۸ ژوئن ۲۰۲۴ در سنای فرانسه تشکیل شده و در سایت سنا وجود دارد مواردی مطرح شده است که در ذیل به نکات مهم آن می پردازیم. [۱]

این کمیسیون با هدف بررسی و تحلیل تهدیدات ناشی از نفوذهای خارجی، از جمله از سوی کشورهای خلیج فارس، ایران و دیگر کشورها تشکیل شده است. در جریان جلسات این کمیسیون، مقامات مختلف از جمله آقای استفان سجورنه، وزیر امور خارجه فرانسه، به سوالات سناتورها پاسخ داده و استراتژی‌های فرانسه در مقابله با این تهدیدات را تشریح کرده‌اند.

گزارش‌هایی که در این جلسات ارائه می‌شود، به بررسی چگونگی تأثیرگذاری کشورهای خارجی بر سیاست فرانسه، ابزارهای مقابله با این نفوذها، و لزوم هماهنگی و همکاری بین‌المللی برای حفظ حاکمیت ملی و منافع فرانسه می‌پردازد. این مباحث به ویژه در مورد ایران و کشورهای خلیج فارس نشان‌دهنده نگرانی‌های فرانسه از دخالت‌های دیپلماتیک، اقتصادی و فرهنگی این کشورهاست و تأکید بر نیاز به توسعه استراتژی‌های جدید و تقویت اقدامات دفاعی دارد.

در این جلسه موضوعات مهمی در خصوص نفوذ و دخالت کشورهای خارجی در فرانسه و همچنین روابط فرانسه با ایران و کشورهای خلیج فارس مطرح گردید. تحلیل این صحبت‌ها نشان می‌دهد که فرانسه به طور جدی در حال ارزیابی و مقابله با چالش‌های ناشی از نفوذ این کشورها است.

در مقدمه صحبت ایشان به بررسی وضعیت فعلی محیط اطلاعاتی در فرانسه و دموکراسی‌های دیگر می‌پردازد و بر نیاز به آگاهی بخشی به نمایندگان ملی و شهروندان تاکید دارد. از تحلیل سخنان مقدماتی ایشان موارد ذیل قابل ملاحظه است.

۱. محیط اطلاعاتی خصمانه و چالش‌های ناشی از آن:

وی بر این نکته تاکید دارد که محیط اطلاعاتی فعلی به شدت خصمانه و پیچیده شده است. به واسطه تحولات در روش‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی، حقیقت با ابهام زیادی روبرو شده و بحث‌های اجتماعی به شدت قطبی شده‌اند. این شرایط باعث شده تا جوامع به سمت جدایی و عدم تعامل پیش بروند، و گفتار رسمی و نهادی نیز با تردیدهای فراوانی مواجه شود. این امر نشان‌دهنده بحران اعتماد عمومی به نهادهای رسمی و افزایش تاثیرات منفی شبکه‌های اجتماعی در تقویت قطبیت اجتماعی و سیاسی است.

۲. تهدیدات خارجی و جنگ هیبریدی:

در ادامه صحبتهای ایشان به تهدیدات خارجی اشاره دارد که بر این محیط اطلاعاتی اثرگذارند. این تهدیدات به عنوان بخشی از یک جنگ هیبریدی جدید توصیف می‌شوند که از طریق حمله به ارتباط بین حقیقت و واقعیت‌ها، دموکراسی‌ها را تهدید می‌کند. این بیانگر نگرانی از دخالت‌ها و مانورهای اطلاعاتی خارجی است که با هدف بی‌ثبات کردن نظام‌های دموکراتیک صورت می‌گیرند.

۳. تفکیک بین نفوذ و دخالت:

وی همچنین بر لزوم تمایز بین مفاهیم "نفوذ" و "دخالت" تاکید دارد. از نظر مفهومی، نفوذ به معنای تاثیرگذاری مثبت و مورد احترام بودن است، در حالی که دخالت به معنای مداخله غیرقانونی و مخرب در امور داخلی کشورهاست. این تمایز به درک بهتر از مانورهای خارجی که فرانسه را هدف قرار می‌دهند کمک می‌کند و نشان‌دهنده اهمیت شفافیت و دموکراتیک بودن اقدامات نفوذی فرانسه است.

۴. توجه به قانونگذاری در برابر دخالت‌های خارجی:

در ادامه صحبتهای مقدماتی ایشان به تصویب یک قانون جدید برای جلوگیری از دخالت‌های خارجی اشاره می‌کند که توسط رئیس کمیسیون قوانین مجلس ملی ارائه شده است. این قانون به تقویت نظارت قانونی بر رویه‌های نفوذ خارجی و همچنین سرکوب دخالت‌ها می‌پردازد. این نشان‌دهنده رویکرد فرانسه برای مقابله با تهدیدات خارجی از طریق ابزارهای قانونی و حفظ استقلال و امنیت ملی است.

در ادامه صحبتهای وزیر خارجه فرانسه به مساله نفوذ خارجی و بالاخص کشور روسیه اشاره دارد و موضوعات مهمی پیرامون چالش‌های اطلاعاتی و تهدیدهای خارجی علیه فرانسه مطرح شده است.

۱. تهدیدات روسیه و جنگ اطلاعاتی

آقای سجورنه به وضوح روسیه را به عنوان اصلی‌ترین تهدید در زمینه دخالت اطلاعاتی معرفی می‌کند. او اشاره می‌کند که این تهدیدات از فوریه ۲۰۲۲، به دلیل حمایت فرانسه از اوکراین، شدت یافته‌اند. روسیه با استفاده از روش‌های متعددی مانند ایجاد هزاران سایت و ربات برای پخش اطلاعات غلط و همچنین اقدامات فیزیکی در خاک فرانسه، به دنبال بی‌اعتبار کردن فرانسه در سطح بین‌المللی و دامن زدن به تنش‌های داخلی است.

این صحبت‌ها نشان‌دهنده نگرانی جدی فرانسه از جنگ اطلاعاتی روسیه است که با استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تلاش می‌کند تا با پخش اطلاعات غلط و تحریف واقعیت‌ها، تصویر بین‌المللی فرانسه را مخدوش کند. این نوع از جنگ اطلاعاتی به عنوان بخشی از یک جنگ هیبریدی بزرگ‌تر، به دنبال تضعیف نهادهای دموکراتیک و ایجاد ناآرامی‌های اجتماعی است.

۲. گسترش تاثیرات جنگ اطلاعاتی به دیگر کشورها

علاوه بر روسیه، سجورنه به تاثیر این استراتژی‌ها بر دیگر کشورها نیز اشاره می‌کند. او از آذربایجان به عنوان مثالی نام می‌برد که تحت تأثیر روش‌های روسیه به اجرای مانورهای اطلاعاتی خصمانه پرداخته است. این موضوع نشان می‌دهد که جنگ اطلاعاتی و نفوذ دیجیتالی روسیه نه تنها به طور مستقیم بر فرانسه تاثیر می‌گذارد، بلکه باعث تشویق و الهام دیگر کشورها برای استفاده از روش‌های مشابه می‌شود.

۳. اقدامات فرانسه در مقابله با دخالت‌های اطلاعاتی

سجورنه به توضیح اقدامات فرانسه در مقابله با این تهدیدات می‌پردازد. او به ایجاد سرویس ویژینوم در سال ۲۰۲۱ اشاره می‌کند که برای شناسایی دخالت‌های دیجیتال خارجی و محافظت از منافع اساسی فرانسه طراحی شده است. او همچنین به تقویت مکانیسم‌های هشدار و پاسخ در وزارت امور خارجه از طریق ایجاد یک زیرمجموعه جدید برای رصد استراتژیک اشاره می‌کند.

این اقدامات نشان می‌دهد که فرانسه در تلاش است تا با استفاده از ابزارهای تکنولوژیک و ارتقاء سیستم‌های امنیتی خود، به طور فعال با تهدیدات خارجی مقابله کند و از منافع ملی خود دفاع کند. این رویکرد شامل تقویت توانایی‌های نظارتی و واکنشی برای مقابله سریع با اطلاعات غلط و مانورهای اطلاعاتی است.

۴. تمرکز بر واکنش سریع و عمومی

وزیر امور خارجه تاکید می‌کند که تجربه نشان داده است که جلوگیری از انتشار گسترده اطلاعات نادرست غیرممکن است، اما فرانسه بر واکنش سریع و افشای عمومی این عملیات‌ها تمرکز دارد. این استراتژی بر مبنای پاسخ سریع و به‌موقع به تهدیدات اطلاعاتی، هم در فضای مجازی و هم در عرصه فیزیکی، استوار است.

این بخش از گفتار نشان‌دهنده اهمیت شفافیت و سرعت در مقابله با تهدیدات اطلاعاتی است. فرانسه با پذیرش این واقعیت که جلوگیری کامل از انتشار اطلاعات غلط دشوار است، تلاش می‌کند تا از طریق واکنش سریع و افشای عمومی، تاثیرات منفی این اطلاعات را کاهش دهد و اعتماد عمومی را حفظ کند.

آقای سجورنه معتقد است که وزارت امور خارجه فرانسه به دلیل شبکه بین‌المللی و تخصص موجود، بهترین نهاد برای هدایت استراتژی‌های مقابله با دخالت‌های خارجی است. او تاکید می‌کند که توزیع این وظایف بین وزارتخانه‌های مختلف منجر به تضعیف پاسخ‌ها خواهد شد. این رویکرد نشان می‌دهد که فرانسه به دنبال حفظ تمرکز و تقویت کارایی در مقابله با تهدیدات خارجی است.

رویکرد فرانسه نسبت به ایران

یکی از مهمترین بخش‌های صحبت‌های وزیر امور خارجه، به روابط فرانسه با ایران و موضوع گروگان‌گیری شهروندان فرانسوی توسط ایران اختصاص دارد. سجورنه اشاره می‌کند که فرانسه توانسته است برخی از این شهروندان را به کشور بازگرداند، که این خود یک دستاورد مثبت است. این نکته نشان‌دهنده تعامل دیپلماتیک موثر فرانسه در این پرونده حساس است.

عامل قاطع و همزمان دیپلماتیک با ایران

وزیر امور خارجه تاکید می‌کند که تلاش‌های دیپلماتیک برای آزادسازی شهروندان فرانسوی، مانع از اتخاذ مواضع قاطعانه فرانسه در برابر ایران نشده است. او به نقش فرانسه در تصویب قطعنامه‌ای درباره برنامه هسته‌ای ایران توسط شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره می‌کند. این تضاد ظاهری بین دیپلماسی نرم و سخت، نشان‌دهنده رویکرد دوگانه فرانسه در مواجهه با ایران است: از یک سو تلاش برای حفظ تعاملات دیپلماتیک، و از سوی دیگر حفظ فشار بین‌المللی برای کنترل برنامه‌های هسته‌ای ایران است.

تمایز بین دخالت و روش‌های دیگر

سجورنه به صراحت بیان می‌کند که اقدامات ایران را لزوماً دخالت مستقیم نمی‌داند، بلکه به آن‌ها به عنوان بخشی از استراتژی‌های رایج این کشور در روابط بین‌المللی نگاه می‌کند. این بیانگر رویکردی واقع‌گرایانه است که به جای برجسته کردن تنش‌ها، به دنبال مدیریت بحران‌ها و یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک است.

 در بخش پایانی از سخنان استفان سجورنه، وزیر امور خارجه فرانسه، به موضوع نفوذ کشورهای خلیج فارس و استراتژی فرانسه در مواجهه با این نفوذ و همچنین در آفریقا پرداخته شده است..

۱. نفوذ کشورهای خلیج فارس:

سجورنه به نفوذ کشورهای خلیج فارس، به‌ویژه قطر و عربستان سعودی، در فرانسه اشاره می‌کند و از تفاوت بین سرمایه‌گذاری‌های خارجی و از دست دادن حاکمیت ملی صحبت می‌کند. او تاکید می‌کند که فرانسه با دقت و شفافیت تمام سرمایه‌گذاری‌های این کشورها را بررسی می‌کند. این رویکرد نشان‌دهنده تلاش فرانسه برای حفظ حاکمیت ملی در برابر نفوذ خارجی است، در حالی که از سرمایه‌گذاری‌های خارجی بهره‌برداری می‌کند. این موضع نشان‌دهنده حساسیت بالای فرانسه نسبت به سرمایه‌گذاری‌های خارجی به‌ویژه در بخش‌های استراتژیک است .

۲. استراتژی فرهنگی و نفوذ تاریخی:

سجورنه از پروژه‌هایی مانند پروژه العلا در عربستان سعودی به عنوان نمونه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی فرانسه یاد می‌کند که به تقویت تصویر بین‌المللی این کشور کمک می‌کند. او تاکید دارد که این نوع سرمایه‌گذاری‌ها، که بیشتر جنبه تاریخی و ماندگاردارند تا مالی، به فرانسه کمک می‌کنند تا نفوذ فرهنگی خود را در سطح جهانی حفظ کند. این رویکرد نشان‌دهنده تمایل فرانسه به استفاده از "قدرت نرم" برای نفوذ در کشورهای دیگر و تقویت تصویر خود در صحنه بین‌المللی است.

۳. استراتژی فرانسه در آفریقا:

سجورنه به صراحت بیان می‌کند که فرانسه در آفریقا مانند چین عمل نخواهد کرد و تاکید دارد که استراتژی فرانسه باید با اهداف سیاسی دقیق تنظیم شود. او بر اهمیت آژانس توسعه فرانسه (AFD) به عنوان یک ابزار اساسی برای توسعه کشورهای آفریقایی و همچنین به عنوان ابزاری برای نفوذ مثبت فرانسه در این کشورها تاکید می‌کند. این بیانگر تمایل فرانسه به حفظ حضور و نفوذ خود در آفریقا از طریق همکاری‌های توسعه‌ای است، در حالی که از رویکردهای مستقیم و نمایش قدرت خودداری می‌کند.

۴. مقابله با احساسات ضد فرانسوی:

سجورنه به وجود احساسات ضد فرانسوی در برخی کشورهای آفریقایی اشاره می‌کند و تاکید می‌کند که فرانسه باید به این انتقادات پاسخ دهد و استراتژی خود را بر اساس تفاوت‌های فرهنگی و سیاسی هر کشور تنظیم کند. او همچنین به اهمیت دیاسپوراها (مهاجرین ) در استراتژی فرانسه اشاره می‌کند و بیان می‌کند که این افراد می‌توانند در بازسازی روابط فرانسه با کشورهای آفریقایی نقش مهمی ایفا کنند. این نشان‌دهنده درک فرانسه از نیاز به انعطاف‌پذیری و تطبیق در روابط با کشورهای آفریقایی است.

۵. تشخیص تمایز بین نفوذ و دخالت:

وزیر امور خارجه فرانسه به اهمیت تمایز بین نفوذ مشروع و دخالت غیرقانونی اشاره می‌کند و هشدار می‌دهد که اگر فرانسه در این تمایز دچار اشتباه شود، ممکن است وارد استراتژی‌های مشابه با چین یا روسیه شود. این تاکید بر اهمیت حفظ مرز بین نفوذ مشروع و دخالت خارجی، نشان‌دهنده تعهد فرانسه به اصول دموکراتیک و احترام به حاکمیت ملی دیگر کشورها است.

 

جمع بندی صحبتهای اقای سجورنه درباره ایران حاکی از این مطلب است که از نظر ایشان،  ایران به‌طور مکرر از گروگان‌گیری به عنوان ابزاری دیپلماتیک استفاده کرده است، اما فرانسه توانسته است با وجود این چالش‌ها، برخی از شهروندان خود را آزاد کند. سجورنه تأکید کرد که این اقدامات ایران را لزوماً به عنوان دخالت مستقیم در امور داخلی فرانسه نمی‌داند، اما فرانسه با حفظ قاطعیت در مقابل برنامه هسته‌ای ایران و همزمان با تلاش‌های دیپلماتیک برای آزادی شهروندانش، به مدیریت این وضعیت پیچیده پرداخته است. این رویکرد نشان‌دهنده سیاست متوازن فرانسه در برابر ایران است که بر اساس فشار دیپلماتیک و تعامل همزمان بنا شده است.

نظرات روشنفکران و دانشگاهیان

در ادامه نظر یکی از روشنفکران مشهور فرانسوی را برای نمونه ذکر می کنم . برنارد هانری لوی، یکی از روشنفکران برجسته و تأثیرگذار فرانسه، در مصاحبه‌ای با داریوس روشبین در برنامه «Le ۲۰ Heures de Darius Rochebin» که در تاریخ ۱۳ آوریل ۲۰۲۴ از شبکه LCI پخش شد، به بررسی اوضاع ایران و نقش آن در منطقه و جهان پرداخت. در این مصاحبه، لوی نظرات خود را درباره ایران با  انتقادی شدید بیان کرد و ایران را به عنوان یک تهدید جدی برای منطقه و جهان معرفی نمود.[۲]

برنامه «Le ۲۰ Heures de Darius Rochebin» یکی از برنامه‌های تحلیلی تلویزیون فرانسه است که با میزبانی داریوس روشبین، به بررسی مسائل روز جهان با حضور کارشناسان و روشنفکران می‌پردازد. این برنامه به دلیل پوشش گسترده و مخاطبان وسیع، به عنوان یک منبع مهم برای شکل‌دهی به افکار عمومی در فرانسه شناخته می‌شود.

لوی در این مصاحبه اظهار داشت که ایران از زمان زیادی، خصوصاً در چند سال و ماه اخیر، به یک خطر جدی تبدیل شده است. او به گروه‌هایی اشاره کرد که ایران به عنوان ابزار نفوذ در منطقه از آن‌ها استفاده کرده، از جمله حزب‌الله در لبنان، حماس در فلسطین، حوثی‌ها در یمن و میلیشیاهای عراقی. به گفته لوی، این گروه‌ها بخشی از استراتژی وسیع‌تری هستند که ایران در چارچوب آن قرار دارد و به سوی هسته‌ای شدن پیش می‌رود. او تاکید کرد که ایران بر خلاف تعهدات بین‌المللی خود، همچنان به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد و نظارت‌های بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای آن به‌طور کامل قطع شده است.

لوی در ادامه چنین اظهار می کند "ایران کشوری با تمدنی بزرگ است که متأسفانه توسط رهبران متعصب اداره می‌شود که به وحشتناک‌ترین سلاح‌های مخرب دسترسی دارند". او ایران را به عنوان یک قدرت بزرگ و امپریالیستی معرفی کرد که به‌رغم اعتراضات مردمی و مخالفت‌های گسترده، همچنان نفوذ خود را در منطقه و جهان گسترش می‌دهد. لوی معتقد است که این وضعیت از زمان انقلاب ایران و حضور آیت الله خمینی در پاریس قابل پیش‌بینی بود و او از همان ابتدا این خطرات را هشدار داده بود.

این نظرات برنارد هانری لوی، در حالی که به عنوان دیدگاه‌های یک روشنفکر فرانسوی مطرح می‌شود، صراحتا برای تخریب چهره ایران است. نظرات لوی  به دلیل شهرت و تأثیرگذاری‌اش در محافل روشنفکری و سیاسی فرانسه،  می‌تواند بر دیدگاه عمومی و سیاست‌های خارجی فرانسه نسبت به ایران تأثیرگذار باشد.

نقدهایی از این دست،  با توجه به نفوذ لوی و نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی، می‌تواند  نادرستی از ایران به جامعه جهانی ارائه  می دهد. این نوع رویکرد، به جای تحلیل دقیق و بی‌طرفانه، به تعمیق سوءتفاهم‌ها و تشدید تنش‌ها بین ایران و کشورهای غربی  و ایجاد افکار عمومی منفی نسبت به ایران و ایرانیان حتی در خارج از ایران منجر می شود.

 جمع‌بندی و نتیجه‌گیری: روابط ایران و فرانسه، به ویژه در دوران پس از انقلاب اسلامی، تحت تأثیر تعاملات پیچیده‌ای از عوامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرار داشته است. این روابط همواره با نوساناتی همراه بوده است که در دوره‌هایی از همکاری و تنش بروز کرده‌اند. در این بین، مواضع رهبران سیاسی، روشنفکران و مقامات دولتی فرانسه نقش مهمی در شکل‌دهی به رویکردهای دیپلماتیک و سیاست‌های خارجی دو کشور ایفا کرده‌اند.

با توجه به نظرات مقامات فرانسوی، از جمله اظهارات اخیر وزیر امور خارجه فرانسه، به نظر می‌رسد که فرانسه از یک سو به دنبال حفظ فشار بین‌المللی بر ایران برای کنترل برنامه هسته‌ای و مسائل حقوق بشری است، و از سوی دیگر، سعی دارد از طریق تعاملات دیپلماتیک بحران‌ها را مدیریت کند. این رویکرد دوگانه، که ترکیبی از فشار و دیپلماسی را در بر می‌گیرد، نشان‌دهنده تمایل فرانسه به حفظ ثبات در روابط بین‌المللی است.

همچنین، نظرات مطرح شده توسط روشنفکرانی مانند برنارد هانری لوی، به وضوح نشان می‌دهد که دیدگاه‌های انتقادی نسبت به ایران در محافل روشنفکری فرانسه وجود دارد که می‌تواند به شکل‌دهی افکار عمومی و تأثیرگذاری بر سیاست‌های خارجی این کشور منجر شود. این نظرات عمدتاً بر خطرات امنیتی و تهدیدات ناشی از سیاست‌های منطقه‌ای و برنامه هسته‌ای ایران تمرکز دارند و تلاش می‌کنند تصویر منفی از ایران را در جامعه بین‌المللی تقویت کنند.

راهکارها:

۱.     تقویت دیپلماسی عمومی و فرهنگی: ایران می‌تواند با افزایش تعاملات فرهنگی و دیپلماسی عمومی، تلاش کند تصویر مثبت‌تری از خود در فرانسه و سایر کشورهای غربی ارائه دهد. این اقدام می‌تواند شامل حمایت از پروژه‌های مشترک فرهنگی و علمی، و برگزاری گفتگوهای فرهنگی باشد.

۲.     تعامل مستقیم با افکار عمومی: ایران باید تلاش کند از طریق رسانه‌ها و ارتباطات مستقیم با مردم فرانسه، دیدگاه‌های خود را به‌طور شفاف و بدون واسطه منتقل کند. این کار می‌تواند به کاهش سوءتفاهم‌ها و بهبود تصویر ایران کمک کند.

۳.     مدیریت تنش‌ها از طریق گفتگو: ایران و فرانسه می‌توانند از طریق گفتگوهای دوجانبه و چندجانبه به مدیریت تنش‌ها و اختلافات بپردازند. این گفتگوها می‌تواند به کاهش تنش‌ها و افزایش اعتماد بین دو کشور کمک کند.

با اتخاذ این راهکارها، ایران می‌تواند به بهبود روابط خود با فرانسه و سایر کشورهای غربی کمک کند و از تأثیرات منفی نقدها و تبلیغات سوء جلوگیری کند.